Als u zonder ook maar een helpdocument te openen met Lightworks aan de slag gaat, is de kans groot dat na een uur uit wanhoop het pakket deïnstalleerd en er negatief over oordeelt. Lightworks wijkt namelijk behoorlijk af van wat gangbaar. Maar bijt u door die zure appel heen en raakt u vertrouwd met het pakket, dan is de kans groot dat u ermee blijft werken.
Als u de gratis versie van Lightworks download van www.lwks.com, vergeet dan niet om ook even de Hints & tips Guide en Lightworks Quick Start Guide te downloaden. Deze documenten leggen u in grote lijnen de belangrijkste functies van Lightworks uit. En dat is nodig.
Na de installatie en het aanmaken van een Project en Room verschijnt de interface van Lightworks. Deze is op het Bedienings- en Toolspaneel geheel leeg. Het enige dat verschijnt is een venster om bestanden te kunnen importeren. Dat heeft met de gratis versie heel wat voeten in de aarde. Er zijn maar een beperkt aantal bestandsformaten en audio en video codecs die worden ondersteund. U zult het moeten doen met avi-, wmv-, vob- of mpeg-2-bestanden. MP4, MTS en MOV worden niet ondersteund. Dat heeft te maken met de licentierechten die hiervoor moeten worden betaald. Die verkrijgt u door vijftig euro te betalen voor de Pro-licentie van Lightworks.
Maar als u die niet wilt betalen, dan kunt u er ook voor kiezen om uw MTS-bestanden te converteren naar één van de ondersteunende formaten. Voordeel daarvan is, dat die doorgaans minder processorkracht vereisen, waardoor u ook op een wat oudere computer zonder problemen met Lightworks kunt monteren. Nadeel is natuurlijk wel, dat deze conversies u ontzettend veel tijd kosten. Op hdcinematics.com kunt u gratis het DSLR Post Prep Utility downloaden. Dit programma zet MTS-bestanden om naar een hanteerbaar formaat voor Lightworks.
De bestanden die u importeert worden weergegeven in het Imports-venster. Goed is dat Lightworks u voldoende opties biedt om metadata toe te kennen aan deze bestanden. Door het toekennen van die metadata, zijn in de montage later specifieke bestanden snel terug te vinden met de zoekfunctie. Daarnaast kunt u het Imports-venster ook zo inrichten, dat u een goed overzicht hebt van de belangrijkste kolommen met metadata.
Wirwar aan vensters
Het vertrouwd raken met de workflow van Lightworks kost tijd. Want zodra u begint te klikken, verschijnen er overal vensters, waardoor u door de bomen het bos niet meer ziet. Lightworks werkt met verschillende Rooms binnen een project. Dit is handig, want daardoor kunt u uw montage opdelen is stukken. Binnen elke Room gebruikt u Bins om content als video- en audiobestanden te organiseren en verschillende Bins kunnen worden verzameld in Racks. De Bins en Racks zijn tijdelijk. Concreet betekent dit, dat wanneer u een venster sluit, u deze niet meer kunt openen. Om ze permanent te bewaren zult u dat moeten aangeven.
In tegenstelling tot de gangbare montagepakketten, waar u een tijdlijn hebt, één bronmonitor en één previewmonitor, kunt u in Lightworks een onbeperkt aantal vensters gebruiken. Elke clip beschikt namelijk over zijn eigen monitoren en tijdlijn. Creëert u een scène bestaande uit verschillende clips, dan krijgt deze ‘Edit’ ook z’n eigen vensters. U kunt dus eindeloos vensters en tijdlijnen openen. Het grote voordeel hiervan is de enorme vrijheid die u krijgt bij het samenstellen van delen van uw montage. Nadeel is dat dit in het begin snel ten koste gaat van het overzicht.
Monteren op de tijdlijn
Het trimmen gebeurt in de ‘eigen monitor’ van de clip. Combineert u clips op een tijdlijn, dan kunt u daar verder werken aan de montage. Ook dit kost tijd om het onder de knie te krijgen. De oorzaak hiervan is, dat Lightworks geheel is afgestemd om te kunnen werken met een aparte controller. Die kunt u aanschaffen voor 1800 euro. De knoppen op de controller zijn zo geprogrammeerd dat monteren kinderspel wordt. Zonder die controller ligt het allemaal net even wat anders.
Gelukkig zijn er wel knoppen voor de basale functies als het invoegen, verwijderen of vervangen van clips. Maar wilt u meer functies of snel kunnen navigeren op de tijdlijn, dan zult u zelf daarvoor de toetsenbordcombinaties moeten instellen en uit uw hoofd moeten leren. Het instellen van die toetsenbordcombinaties wordt bemoeilijkt, doordat de standaard verwijzingen zijn afgestemd op de controller. Dit had dan ook wel iets eenvoudiger gemogen.
Elke tijdlijn kan gebruik maken van een onbeperkt aantal audio en video tracks. Als u overschakelt naar de geavanceerde versie van de tijdlijn, dan kunt u het volume aanpassen, de helderheid veranderen of de snelheid van het afspelen beïnvloeden.
De audiomixer ziet er zeer Spartaans uit, maar biedt u wel de optie om te werken met drie submixes en een mastermixer. Daarnaast beschikt de audiomixer over functies om tracks solo te laten afspelen en om geluid te pannen.
Overgangen en effecten
Lightworks kent zes verschillende overgangen, waarvan u de parameters zelf kunt instellen. Verder zijn er tientallen effecten. Behalve stilistische filters als mosaïc, glow, blur en sharpen, zijn er tevens filters om kleuren te corrigeren of om een beeld-in-beeld te maken. Door gebruik te maken van keyframes per parameter zijn deze effecten te animeren en dat alles werkt zeer eenvoudig en zonder problemen. Tevens is het mogelijk om aangepaste effecten op te slaan in een preset. Al deze effecten zijn realtime af te spelen en Lightworks hapert daarbij niet.
Het enige wat de gratis versie van Lightworks niet kent is een titelgenerator. Om titels te kunnen gebruiken, zult u deze moeten importeren uit andere programma’s. Dat werkt niet handig en misschien hoopt Lightworks daarmee te bereiken dat u overstapt op de Pro versie want die beschikt wel over een titelgenerator.
Export
De exportopties in de gratis versie van Lightworks zijn zeer beperkt. Ook dit heeft te maken met licentiekosten. Je kunt de video exporteren naar avi, mxf en mov. Voor de laatste twee bestandsformaten kan dit alleen met de dv-codec. Kies je voor avi, dan is export naar mpeg-2 ook mogelijk. Dat gebeurt dan wel in 4:2:2 formaat met een bitrate die kan oplopen tot 50 mbit/s. Dit levert grote bestanden op, maar op de kwaliteit valt niets aan te merken.
Exporteren naar dvd of Blu-ray disk is niet mogelijk. Wilt u kunnen exporteren naar mee bestandsformaten of naar dvd en Blu-ray Disk, dan zult u moeten upgraden naar de Pro versie van Lightworks. Overigens als u dit doet, houd er dan wel rekening mee dat MTS-bestanden met Dolby Digital geluid vooralsnog niet worden ondersteund. Lightworks is in onderhandeling met Dolby om dit probleem op te lossen.
Conclusie
Met Lightworks valt prima te monteren als u de nodige tijd besteedt om vertrouwd te raken met het programma. Het is voornamelijk bekend raken met de wijze waarop de vensters werken, de naamgeving en het aanleren van toetsenbord combinaties. Het is jammer dat de gratis versie maar een beperkt aantal bestandsformaten ondersteunt bij zowel de import als de export, want daardoor zal het voor velen noodzakelijk zijn om veel te moeten converteren. Het programma biedt, op de titelgenerator na, alle functionaliteit die u van een montagepakket mag verwachten. Lightworks doet dan ook zeker niet onder voor menig consumentenpakket.