Als u regelmatig filmt en dat al jaren doet, is het niet verbazingwekkend als u inmiddels beschikt over duizenden videoclips. Maar bent u ook in staat om binnen enkele seconden uit die duizenden clips die ene specifieke scène of dat ene shot te vinden van jaren geleden?
Waarschijnlijk kunt u dat niet en dat is jammer, want het zou u videoarchief een stuk overzichtelijker en toegankelijker maken. Maar een goed archief opbouwen is makkelijker gezegd dan gedaan. Het kost veel tijd en u moet beschikken over de juiste middelen om zo’n archief op te zetten.
Voor het archiveren van foto’s bestaan inmiddels tientallen fantastische fotomanagers. Die fotomanagers werken vaak onafhankelijk van uw favoriete fotobewerkingspakket. Voor videobestanden zijn die goede en onafhankelijke managers of organizers er niet en daardoor bent u voornamelijk afhankelijk van de videobewerkingspakket waarmee u werkt.
We zeggen voornamelijk, want een grote pakket onafhankelijke stap kunt u al zetten door de videobestanden op een logische wijze in mappen op te slaan op uw pc. Dat kan uiteraard op verschillende wijzen zoals op datum of op basis van de inhoud. Op basis van inhoud kan dan weer van alles zijn; van individuele personen tot specifieke objecten of van plaatsen tot bepaalde activiteiten.
Het organiseren in mappen is al een belangrijke eerste stap in het organiseren van uw archief, maar stelt u nog niet in staat om snel individuele videoclips of een specifieke verzameling clips, bijvoorbeeld alle shots waarin iemand lacht of alle gebouwen die u ooit hebt gefilmd, boven water te toveren. Om dat te kunnen realiseren moeten de bestanden worden voorzien van projectdata, tags of XMP metadata.
Video archiveren: Projectdata
De meest simpele vorm van het organiseren van uw videoclips is door gebruik te maken van de projectdata opties in uw videobewerkingspakket. Deze opties vind u in het venster waar de videoclips staan na het importeren. In het beste geval krijgt u hier de mogelijkheid om metagegevens toe te voegen aan elke videoclip. Dit werkt vaak het beste als u overschakelt op lijst weergave, maar het kan ook zijn dat u eerst de eigenschappen van de clip moet opvragen.
Afhankelijk van het videobewerkingspakket, kunt u daarna de verschillende kolommen voorzien van metadata. Denk hier bij aan een logcommentaar, een beschrijving van de scéne, het waarderen van een clip of het opgeven van een aantal kernwoorden. Daarna kunt u de zoekfunctie gebruiken om op die ingevulde data te zoeken. Biedt het pakket geen optie om metadata toe te voegen, dan hebt u pech en bent u aangewezen op de organisatie van uw mappenstructuur in Windows.
Het nadeel van deze wijze van archiveren is, dat de data die u hebt toegekend aan de videoclips, gekoppeld is aan het geopende project. Start u een nieuw project, dan zijn al deze gegevens niet meer beschikbaar. Werkt u eenmalig aan een project, dan is dat misschien prima. Maar als u vaker gebruik van dezelfde clips wilt maken in verschillende montages, is dit zeer vervelend. Een oplossing kan dan zijn dat u eerst een hoofdmap definieert in het projectenvenster en daarna voor elke nieuwe montage een submap aanmaakt. In dat geval werkt u altijd binnen hetzelfde project en blijft de ingevoerde metadata altijd beschikbaar.
Taggen
Een project onafhankelijke manier van archiveren is door te werken met een systeem van taggen. Dit werkt eenvoudig. U kunt bijvoorbeeld een aantal kernwoorden op basis van inhoud definiëren. Denk hierbij aan namen van personen, objecten, gedrag en plaatsen. Het is van belang dat de taxonomie die u bedenkt wel eenduidig en logisch is, want anders kunt u straks door de hoeveelheid gekozen termen niet meer de juiste clips terugvinden.
Dus liever geen kernwoorden die veel op elkaar lijken, zoals lach, lachen, lacht, maar kies er een voor uit. Behalve op inhoud, kunt u ook tags bedenken op basis van kwaliteit van de videoclip of op basis van het genomen shot (close up, totaal, groottotaal), of ze een sterwaardering meegeven.
Door deze tags nu toe te kennen aan individuele videoclips, tovert u vrij snel de gewenste clips boven water. Het wordt daardoor veel eenvoudiger om specifieke promo’s of onderwerp gerelateerde video’s te maken. Uiteraard scheelt het u tevens veel tijd, omdat u niet meer hoeft te grasduinen in verschillende mappen op uw pc.
Vier videobewerkingspakketten die op deze wijze u een archief laten opbouwen zijn Avid Studio, Pinnacle Studio 16, Sony Vegas Pro 12 en Adobe Premiere Elements. Alle vier de pakketten slaan de gegevens op in een databasebestand en u doet er goed aan om dit bestand na elke update te backuppen. Het systeem van taggen werkt zeer eenvoudig en is voor iedereen goed te begrijpen, maar er zit ook een keerzijde aan. U bent namelijk volkomen afhankelijk van het pakket waarmee u werkt. Opent u de bestanden in een ander videobewerkingspakket, dan werken de tags niet meer. Als u gebruikt maakt van tags bij een pakket, dan schuilt daarin altijd het gevaar dat u afhankelijk bent van de levensduur van een pakket. Omdat er geen universele standaard is voor taggen, heeft het ook weinig zin om op zoek te gaan naar een onafhankelijk tagpakket.
XMP metadata
De enige manier van video archiveren die goed werkt en pakket onafhankelijk is, is door gebruik te maken van XMP-metadata. XMP is een erkende metadata framework standaard, net zoals dat bij afbeeldingen EXIF en ITCP zijn.
Maar XMP staat nog in de kinderschoenen. Op dit moment ondersteunt alleen medeontwikkelaar Adobe deze standaard volledig in alle applicaties van de Adobe Creative Suite en in Adobe Lightroom. Er zijn wel een aantal andere pakketten die XMP-metadata kunnen uitlezen, bijvoorbeeld de gratis Exiftool, maar nog maar weinig andere pakketten kunnen ook XMP-metadata wegschrijven. Toch is de verwachting dat dit de komende jaren gaat veranderen.
Dat is niet zo vreemd dat men dat denkt, want XMP heeft het voordeel dat de metadata gekoppeld wordt aan een bestand. Dat betekent dat als u dit bestand op een andere pc in een andere applicatie opent, de data nog steeds aanwezig is. Die data kan van alles zijn. Denk hierbij aan copyrightinformatie, inhoudelijke- en distributiegegevens, gegevens over de camera en gebruikte lens en basisgegevens als titel, rating en url.
De wijze waarop deze data wordt weggeschreven roept vaak veel verwarring op en dat komt omdat dit op drie verschillende manieren kan gebeuren. Er zijn videobestanden zoals MP4 en MOV die het toestaan om metadata in de header van het bestand weg te schrijven. Dat is lekker eenvoudig, want waar u het bestand ook opent, altijd beschikt u over die informatie en kunt u er op zoeken.
Er zijn ook bestanden, zoals MPG en VOB, waarbij het niet mogelijk is om XMP-metadata weg te schrijven in de header van het bestand. In dat geval wordt er een zogenoemde Sidecar file naast het originele bestand geplaatst. Dit is een XMP-bestand dat door andere applicaties kan worden ingelezen.
De laatste categorie bestanden, betreffen de pakketbestanden. De bekendste zijn ongetwijfeld M2TS en MTS. Aan deze bestanden kan wel XMP-metadata worden gekoppeld, maar alleen als ze in de bestandsstructuur staan waarin ze zijn opgenomen. Voor MTS-bestanden betekent dat de avchd-bestandsstructuur moet worden gehandhaafd.
In die structuur staat namelijk ook een CLIPINF-map, met CPI-bestanden. Die bestanden zijn nodig om metadata te kunnen wegschrijven. Deze bestanden bevatten tevens de tijdcodes van de camera. U kunt zich al enigszins voorbereiden op de toekomst, door nu al voortaan er voor te zorgen dat u de hele AVCHD-structuur kopieert naar de harde schijf en niet alleen de MTS-bestanden zelf.
Los van het feit dat er nog niet veel programma’s zijn die met XMP-data overweg kunnen, zal het ook voor iedereen even wennen zijn om aan te leren hoe bij een bepaald videobestand te werk moet worden gegaan.
Dit neemt niet weg dat XMP-metadata voor iedereen die een goed videoarchief wil opbouwen van groot belang zal zijn. Niet alleen voor het snel kunnen terugvinden van specifieke videoclips of door de pakket onafhankelijkheid, maar ook omdat deze XMP-metadata voor ander doeleinden kan worden gebruikt. Bijvoorbeeld voor het beter indexeerbaar maken van videoclips voor videozoekmachines.
Zoals u ziet is het samenstellen van een goed videoarchief nog niet eens zo eenvoudig. Op dit moment wordt de wijze waarop u dit kunt doen voornamelijk bepaald door de software die u nu gebruikt. Het is te hopen dat in de nabije toekomst meer videbewerkingsoftware onafhankelijke pakketten op de markt komen, zoals Adobe Prelude om verschillende soorten videobestanden te kunnen voorzien van XMP-metadata. Tot die tijd is het roeien met de riemen die u hebt.